Harfa to instrument strunowy szarpany. Jest najstarszym instrumentem znanym już ok. 5000 lat temu w Azji Mniejszej, a także w kulturze starożytnej Mezopotamii.
Harfa jest instrumentem narodowym trzech krajów: Paragwaju, Peru oraz Irlandii.
Pudło rezonansowe stanowi jeden bok trójkąta, który rozszerza się ku dołowi. Od pudła rezonansowego wychodzi od 46 do 47 strun, które są naciągnięte na zamocowane kołki znajdujące się w górnej części instrumentu.
Swoją popularność harfa zawdzięcza królowej Francji Marii Antoninie Austriaczce. Dzięki jej talentowi harfa rozwinęła się technicznie i stała się interesującym instrumentem dla kompozytorów.
Powszechne zastosowanie uzyskała w XIX wieku w muzyce orkiestrowej, w koncertach, a także w operach. Najpiękniejsze partie harfy możemy usłyszeć w twórczości Piotra Czajkowskiego oraz Hektora Berlioza.
Dziś harfę możemy spotkać w muzyce jazzu, a także muzyce popularnej. Współczesna harfa posiada pedały nożne służące do przestrajania strun. Dzięki pedałom z jednej struny możemy wydobyć trzy różne dźwięki. Pozwala to na wykorzystywanie wszystkich możliwych tonacji. Przestrajać można wszystkie struny z wyjątkiem dwóch najniższych oraz najwyższej.
Struny harfy robione są z różnego rodzaju nylonu lub nylonu powlekanego miedzią.
W muzyce współczesnej możemy usłyszeć także harfę preperowaną. Różnego typu przedmioty, takie jak np. kawałki papieru, są wplecione w struny i służą do zmiany brzmienia instrumentu.
Innymi podobnymi instrumentami są lira – na której grał biblijny Dawid, będąc na dworze króla Saula – oraz cytra.
Najciekawszymi rodzajami harfy są:
Harfa birmańska – łukowata harfa używana w muzyce birmańskiej.
Harfa celtycka – jest historycznym instrumentem Szkocji i Irlandii.
Harfa eolska – o charakterystycznym prostokątnym pudle rezonansowym. Była instrumentem stawianym w ogrodach na wolnym powietrzu smagana przez wiatr. Znana z czasów starożytnych – wywodząca się od greckiego boga wiatrów Eola. Szczególna popularnością cieszyła się w okresie romantyzmu.
Harfa haczykowa – wynaleziona w VII wieku w Tyrolu. Posiadała system haczyków, które w razie potrzeby skracały strunę, podwyższając ją. Dzięki temu systemowi mogła wybrzmiewać z orkiestrami.
Harfa laserowa – początkowo bardzo niebezpieczna z powodu dużej mocy lasera. Używający musiał zakładać rękawice oraz okulary ochronne. Obecnie jest bardziej bezpiecznym instrumentem używanym głównie na koncertach muzyki elektronicznej. Jest to sterowana klawiatura, która oprócz dźwięków wydobywających dzięki podłączeniu do syntezatora rzuca wiązki światła laserowego.