9. TUBA

Tuba – to największy i najniżej brzmiący instrument dęty blaszany.

Jest to instrument rozwijający się dopiero na początku XIX wieku. Pierwsze instrumenty możemy odnaleźć w Rzymie oraz we Francji z czasów rewolucji francuskiej.

Tuba składa się z rury wielokrotnie zwiniętej w pętlę. Jest ona zazwyczaj mosiężna i zakończona z jednego końca dużym ustnikiem a z drugiego szeroką czarą głosową. Kształt oraz wielkość ustnika przypomina mniejszą filiżankę. Pierwsze tuby posiadają klapy, które pomagały w zmianie dźwięków, późniejsze tuby mają zwykle 4 wentyle. Czasami dodaje się 5 i 6 wentyl, by pomóc muzykowi w kontrolowaniu intonacji wydobywanego dźwięku.

Tuba jest instrumentem głównie orkiestrowym mającym różne odmiany w zależności od stroju oraz brzmienia. Po raz pierwszy tubę wykorzystał do działa symfonicznego Hektor Berlioz w „Symfonii fantastycznej” z 1830 roku. Istnieje również wiele transkrypcji utworów w literaturze muzycznej, które w oryginale powstawały na wiolonczele, kontrabas czy puzon albo róg.

Ze względu na różnorodność brzmienia możemy rozróżnić tuby takie jak:

Helikon – tuba basowa lub kontrabasowa o zaokrąglonym kształcie, który owija się wokół grającego. Powstała prawdopodobnie w 1845 roku Rosji, a kilka lat później (około roku 1849) przejęta została przejęta przez Wiedeńczyka Ignacego Stowassera.

Suzafon – jest tuba najchętniej używaną w orkiestrach dętych a także w zespołach tanecznych oraz muzyce jazzowej. Nazwa tego instrumentu wywodzi się od nazwiska konstruktora, kapelmistrza oraz kompozytora Johana Philippa Sousa. Powstał prawdopodobnie w 1898 roku. Kształt tego instrumentu to ślimak owinięty wokół grającego niczym wąż z ogromna czarą wygiętą nad głową grającego.

Eufonium – jest odmianą tuby orkiestrowej. Została wynaleziona przez kapelmistrza
z Weimaru Sommera oraz Adolfa Saxa. W orkiestrach pełni funkcję odpowiadającą wiolonczeli, nadając podstawę basową utworu.

Tuba wagnerowska – jest odmianą tuby stworzoną na potrzeby kompozycji Ryszarda Wagnera. Wagner w swej muzyce szukał unikatowego brzemienia, które nadawałoby uroczysty charakter. Dzięki temu po raz pierwszy w teatrologii „Pierścień Nibelunga” w 1876 roku można było usłyszeć ten rodzaj tuby. Były one nieco mniejsze od tradycyjnych tub, chętnie wykorzystywane przez innych kompozytorów m.in. Ryszard Strauss, Anton Bruckner czy Igor Strawiński.

Skip to content