Drugim atrybutem gminnej władzy samorządowej była pieczęć gminy. W zasadzie
należało by ją wymienić na pierwszym miejscu, jako że została wcześniej wprowadzona niż
urzędowa laska. Większość dostępnej literatury poruszająca tę sprawę stwierdza, że ustalenie i
wprowadzenie pieczęci na terenie pszczyńskiego powiatu nastąpiło pod koniec XVIII wieku.
Jednak odnaleziony w archiwum dokument wystawiony przez Gminę Kryry w roku 1780 i
opatrzony odciskiem gminnej pieczęci świadczy, iż raczej należałoby przyjąć wcześniejszą datę.
Akcję pieczęciową zainicjowało zarządzenie starosty (landrata), działającego z królewskiego
rozkazu, przekazane gminnym samorządom. Pieczęć – sekret – jak ją wtedy powszechnie
nazywano, winna była zawierać nazwę wsi – gminy oraz powiatu, jak również godło, którego
wygląd mieli ustalić i przyjąć mieszkańcy wsi zebrani na tzw. „gromadzie” czyli wiejskim
zebraniu. Niektóre starsze wsie miały już dużo wcześniej ustalone godła, często nawiązujące do
herbów ich właścicieli, ale nie tylko. W tym przypadku wiejskie zebranie zatwierdzało je. W
przeciwnym wypadku godło trzeba było wymyślić i do tego pomysłu przekonać pozostałych
mieszkańców, by je zaakceptowali. Wiejskie zebrania z reguły odbywały się w miejscowej
karczmie, gdyż jedynie ona dysponowała pomieszczeniem zdolnym pomieścić „gromadę”.
Pieczęcią dysponował sołtys, stąd nazywano ją „fojtowym sekretem”. Odciskiem pieczęci
opatrywano dokumenty sporządzone przez gminny samorząd. W tych czasach były one
wystawiane raczej sporadycznie, czego nam, przyzwyczajonym do dzisiejszej biurokracji,
trudno jest sobie wyobrazić. W pszczyńskim archiwum zachowały się dokumenty opatrzone
gminnymi pieczęciami.
Jan i Stanisław Witaszek
Tekst pochodzi z biuletynu „Coolturniak” wydawanego przez MDK „Ligota”.